Σελίδες

Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2022

Νέα γεωπολιτική στον Καύκασο που μειώνει το ρόλο της Τουρκίας – συμμετοχή Ελλάδας

 


Ο διάδρομος διέλευσης Περσικός Κόλπος – Εύξεινος Πόντος είναι περισσότερο από δύο φορές μικρότερος από τη διαδρομή μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και η παράδοση εμπορευματοκιβωτίων είναι πολύ φθηνότερη, γράφει ρωσικό δημοσίευμα.

Έτσι, εάν το Ιράν τα καταφέρει, θα είναι σοβαρό πλήγμα στις γεωπολιτικές φιλοδοξίες των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας. 

Όσο για τη σημασία της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα ως μεγάλου κόμβου logistics, δεν θα μειωθεί, αλλά αντίθετα: η ροή φορτίου στα ρωσικά λιμάνια της Ρωσίας θα αυξηθεί.

 Ο Ιρανός Υφυπουργός Εξωτερικών Μεχντί Σαφάρι, ο οποίος είναι αρμόδιος για οικονομικά θέματα, δήλωσε ότι τον Απρίλιο-Μάιο, έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στη Σόφια «ο έκτος γύρος διαπραγματεύσεων για μια συμφωνία για τον διάδρομο Περσικού Κόλπου-Μαύρης Θάλασσας». 

Είναι αλήθεια ότι δεν είναι βέβαιο ότι θα τελειώσουν με την υπογραφή τελικής συμφωνίας. 

Υπενθυμίζουμε ότι μαζί με την Τεχεράνη, το Αζερμπαϊτζάν, η Αρμενία, η Γεωργία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα συμμετέχουν στη διαδικασία αυτή.

 Στα τέλη του περασμένου έτους, σε συνεργασία με το Μπακού και την Τιφλίδα, εφαρμόστηκε πιλοτικό πρόγραμμα μεταφοράς φορτίου από το Ιράν στη Μαύρη Θάλασσα. 



Στο πλαίσιο της διαδρομής διαμετακόμισης, έχουν ήδη σταλεί πιλοτικά φορτία εδώ και τέσσερις μήνες για την παράδοση ιρανικών αγαθών στο Αζερμπαϊτζάν μέσω των συνόρων στην Αστάρα, καθώς και σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης μέσω των λιμανιών της Γεωργίας στη Μαύρη Θάλασσα.

 Από εκεί, πλοία με τροχοφόρα οχήματα που μεταφέρουν εμπορεύματα διασχίζουν τη Μαύρη Θάλασσα, κατευθύνονται προς βουλγαρικά λιμάνια (Μπουργκάς και Βάρνα), μετά τα οποία κατευθύνονται προς την Ελλάδα και περαιτέρω προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Από αυτή την άποψη, το Ιράν σκοπεύει να συνδέσει τα λιμάνια του που βρίσκονται στη Θάλασσα του Ομάν (Chabahar) και στον Περσικό Κόλπο (Bender Abbas, Imam Khomeini και Khorramshahr) στα νότια της χώρας με λιμάνια που βρίσκονται στην Κασπία Θάλασσα (Amir Abad , Novshahr, Anzali και Astara) στα βόρεια μέσω του ιρανικού σιδηροδρομικού δικτύου. 

Έτσι, ο διάδρομος θα συνδέει τέσσερις βασικές θαλάσσιες λεκάνες:

 1) τον Περσικό Κόλπο και τη Θάλασσα του Ομάν (Ιράν),

 2) την Κασπία Θάλασσα (Ιράν και Αζερμπαϊτζάν),

3) τη Μαύρη Θάλασσα (Γεωργία και Βουλγαρία),

4 ) η Μεσόγειος Θάλασσα (Ελλάδα). 

Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι ο διαμετακομιστικός διάδρομος Περσικού Κόλπου-Μαύρης Θάλασσας, ο διεθνής διάδρομος μεταφορών Βορρά-Νότου και ο κινεζικός «Μία ζώνη, ένας δρόμος» διέρχονται από το Ιράν.

 Ιρανοί ειδικοί προτείνουν σε αυτή την περίπτωση συνεργασία με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EAEU) αφού ο Διαμετακομιστικός Διάδρομος Περσικού Κόλπου-Μαύρης Θάλασσας, ο Διεθνής Μεταφορικός Διάδρομος Βορρά-Νότου και ο κινεζικός «Μία ζώνη, ένας δρόμος» διέρχονται από το Ιράν. 

 

Μείωση της εξάρτησης από Τουρκία

 

Η Τεχεράνη έχει τους δικούς της λόγους να πιέζει να προωθήσει έναν διάδρομο μεταφορών και διαμετακόμισης μεταξύ του Περσικού Κόλπου και της Μαύρης Θάλασσας. 

Αυτό γίνεται για να μειωθεί η εξάρτηση από την Τουρκία δημιουργώντας μια εναλλακτική οδό για το εμπόριο και τη διέλευση προς την Ευρώπη.


 Κάτι που αναγκάζει επίσης την Τεχεράνη να αναζητήσει εναλλακτικές στον λεγόμενο «Μεσαίο Διάδρομο», τον οποίο προωθεί η Άγκυρα. 

Είναι πιθανόν ο διάδρομος Περσικού Κόλπου-Ευξείνου Πόντου να αρχίσει να λειτουργεί πριν από τον διάδρομο Zangezur, ο οποίος συνδέει το Αζερμπαϊτζάν μέσω του εδάφους της Αρμενίας με το Ναχιτσεβάν και την Τουρκία. 

Επομένως, η επιθυμία του Ιράν να οικοδομήσει έναν διάδρομο Περσικού Κόλπου-Μαύρης Θάλασσας συνδέεται με γεωπολιτικές αλλαγές στον Υπερκαύκασο μετά τον δεύτερο πόλεμο του Καραμπάχ.

 Ας το σημειώσουμε επίσης ότι η σιδηροδρομική γραμμή Ναχιτσεβάν -Ερεβάν θα μπορούσε να αντικαταστήσει την ακριβή και περίπλοκη επί του παρόντος σιδηροδρομική διαδρομή από το Ερεβάν προς την πόλη Μεγκρί στα σύνορα Ιράν-Αρμενίας. 

Η αντικατάσταση αυτής της διαμετακομιστικής σύνδεσης θα είναι ένα σημαντικό βήμα προς την πλήρη εφαρμογή του διαδρόμου Περσικού Κόλπου-Ευξείνου Πόντου.

Σύμφωνα με τον Τζαβάντ Χενταϊάτι, Γενικό Διευθυντή του Τμήματος Διεθνών Μεταφορών του Ιρανικού Οργανισμού Οδών και Μεταφορών, σχεδιάζεται να επιτευχθεί μεταφορά 50 εκατομμυρίων τόνων φορτίου ετησίως σε μια εικοσαετία. 

Αν συμβεί αυτό, τότε, σύμφωνα με τον Τούρκο ειδικό, Ενγκίν Οζέρ, «είναι καιρός να μιλήσουμε για ποιοτικές γεωπολιτικές αλλαγές στον Υπερκαύκασο». 

Το Ιράν θα συνδεθεί με τη Ρωσία, η Αρμενία θα μπορεί να εμπορεύεται πιο ενεργά με γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Αζερμπαϊτζάν.

 Το μόνο πρόβλημα στην αναδυόμενη περιφερειακή μορφή μπορεί να είναι η Γεωργία, η οποία, παρεμπιπτόντως, εξακολουθεί να μην συμμετέχει στην πλατφόρμα 3 + 3 (Ρωσία, Τουρκία, Ιράν, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία, Γεωργία). 

Όμως η Τιφλίδα δεν είναι αντίθετη στη συμμετοχή στον διάδρομο Περσικού Κόλπου-Ευξείνου Πόντου. 

Με τη σειρά του, το Ιράν εξετάζει την ιδέα της πρόσβασης όχι μόνο στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά και στη Βαλτική Θάλασσα κατά μήκος του διαδρόμου Βορρά-Νότου μέσω της Ρωσίας. Ωστόσο, αυτή η πορεία των πραγμάτων μπορεί να μην ταιριάζει στη Δύση, η οποία σκοπεύει να συνεχίσει να ασκεί τη λεγόμενη αποτρεπτική επιρροή στην Τεχεράνη.

Ο Δούρειος Ίππος

Είναι πιθανό η Γεωργία να χρησιμοποιηθεί ως δούρειος ίππος. 

Η Ουάσιγκτον, σε σχέση με τον διαμετακομιστικό διάδρομο Περσικού Κόλπου-Μαύρης Θάλασσας, μπορεί να χρησιμοποιήσει μια δοκιμασμένη τακτική:

 Πρώτα, δίνει τη δυνατότητα στους Ιρανούς και τους Κινέζους την ευκαιρία να επενδύσουν σε αυτό το έργο υποδομής (όπως η Gazprom με το Nord Stream 2) και μετά θα βάλει φρένο στους τροχούς, αναγκάζοντας συνεχώς να ψάχνει κάποιες λύσεις στα προβλήματα και αυξάνει το κόστος των επενδυτών. 

Ο συντομότερος δρόμος

Εν τω μεταξύ, ο διάδρομος Περσικού Κόλπου-Ευξείνου Πόντου είναι περισσότερο από δύο φορές συντομότερος από τη διαδρομή μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και η παράδοση εμπορευματοκιβωτίων είναι πολύ φθηνότερη. 

Το έργο Βορράς-Νότος με τη συμμετοχή της Ρωσίας υλοποιείται πολύ αργά, και ως εκ τούτου η Τεχεράνη μπορεί επίσης να εμπλέξει την Ινδία, το Ομάν και, στο μέλλον, ακόμη και το Ιράκ και τη Συρία. 

Πρόσφατα, η Τεχεράνη κάνει επιτυχημένα γεωπολιτικά βήματα. Η πρωτοβουλία του να ενταχθεί στην SCO και η προοπτική ένταξης στην ΕΑΕΕ ως μόνιμο μέλος πραγματοποιεί το μακροχρόνιο όνειρο του Ιράν να γίνει μέλος της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης.

 Μετά την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου του διαδρόμου Περσικού Κόλπου-Ευξείνου Πόντου, το Ιράν θα γίνει σίγουρα ένας σημαντικός γεωπολιτικός παίκτης στον χάρτη της Μέσης Ανατολής.

Και αυτό ωφελεί όχι μόνο αυτό, αλλά και τους εταίρους της Τεχεράνης - τη Ρωσία και την Κίνα. 

Επομένως, εάν το Ιράν τα καταφέρει, θα είναι σοβαρό πλήγμα στις γεωπολιτικές φιλοδοξίες των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Τουρκίας. 

Όσο για τη σημασία της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα ως μεγάλου κόμβου logistics, δεν θα μειωθεί, αλλά αντίθετα: η ροή φορτίου στα ρωσικά λιμάνια θα αυξηθεί.
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου