Ο μεγάλος Στρατηγιστής Clausewitz είπε ότι ειρήνη είναι η συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα. Θα μπορούσε κάποιος να δαπανήσει ολόκληρη τη ζωή του φιλοσοφώντας πάνω σε αυτή την μικρή πρόταση, η οποία είναι το απαύγασμα μιας ολόκληρης ζωής πολεμικών συγκρούσεων. Τι όμως σημαίνει αυτή η πρόταση; Γιατί συγκλόνισε όλους όσους την διάβασαν; Και τί είναι ο πολιτικός ρεαλισμός; Πριν όμως φτάσω στον πολιτικό ρεαλισμό θα αναφερθώ εν συντομία στην φύση και τον χαρακτήρα του πολέμου.
Γράφει ο
Σχης (εα) Δημήτριος Κωνσταντινίδης*
Με απλά λόγια θα σας πω ότι η φύση του πολέμου παραμένει αναλλοίωτη στους αιώνες, ενώ ο χαρακτήρας το πολέμου αλλάζει καθημερινά γιατί ακολουθεί την τεχνολογία. Δηλαδή η φύση του πολέμου έχει να κάνει με την φύση των ανθρώπων και όλων των άλλων ζώων που ζουν στον πλανήτη. Όπως όλα τα ζώα μάχονται ανηλεώς για να εξασφαλίσουν την τροφή τους και την επιβίωση τους, έτσι κάνει και ο άνθρωπος, γιατί είναι μέσα στην φύση του ή αν θέλετε είναι μέσα στο DNA του να επιβιώσει. Και αυτό δεν αλλάζει, γιατί δεν αλλάζει και η φύση του ανθρώπου. Έτσι λοιπόν ο άνθρωπος από την ιδιοσυστασία του, ανταγωνίζεται καθημερινά με τους άλλους ανθρώπους για τροφή και επιβίωση. Και επειδή ο άνθρωπος είναι το ευφυέστερο όν στον πλανήτη, η επιβίωση του περιλαμβάνει θέρμανση, διασκέδαση, μόρφωση, ταξίδια, ένδυση, υπόδηση και ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό. Πάνω σε αυτές τις ανθρώπινες ανάγκες στηρίζεται άλλωστε και ολόκληρη ή οικονομία. Το marketing διαφημίζει ψεύτικες ή πραγματικές ανάγκες, η βιομηχανία κατασκευάζει λύσεις και οι άνθρωποι εργάζονται σαν σκλάβοι για να μπορέσουν να αποκτήσουν άχρηστα ή χρήσιμα αγαθά. Αυτή η συνεχόμενη ανάγκη για όλο και περισσότερα αγαθά και ενέργεια, οδηγεί σε μια συνεχόμενη και καθημερινή σύγκρουση. Δεν με πιστεύετε; Φιλοσοφήστε λιγάκι, δεν είναι οι γονείς που θέλουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν, για να έχουν μια καλύτερη θέση από τον γείτονα; Δεν είναι οι γονείς που προτρέπουν τα παιδιά τους να γίνουν ιατροί και δικηγόροι; Ακούσατε κανένα γονιό να λέει στο παιδί του να γίνει γεωργός ή οικοδόμος; Δεν είμαστε εμείς που θέλουμε ένα σπίτι καλύτερο από του γείτονα; Ένα αυτοκίνητο καλύτερο από του γείτονα; Δεν είναι οι πολιτικοί που ανταγωνίζονται για το ποιος είναι ο καλύτερος, να πάρει την εξουσία; Αν όλα τα παραπάνω δεν είναι ένας συνεχής και ανελέητός πόλεμος για την επικράτηση του ισχυρότερου, τότε τι είναι. Κάποιοι θα πουν ότι για όλη αυτή την ανισότητα φταίνε οι καπιταλιστές και ότι εάν δημιουργήσουμε μια κομουνιστική κοινωνία όλες αυτές οι ανισότητες θα εξαφανιστούν ως δια μαγείας. Σε όλους αυτούς θα πω ότι, τα πολιτεύματα ούτε δημιουργούν ούτε και καταργούν τις ανισότητες. Εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε ανισότητες. Και για αυτό και δεν μπορούμε να τις εξαλείψουμε, γιατί είναι μέσα στην φύση μας. Τι είναι όμως ο πολιτικός ρεαλισμός και πώς συνδέεται με την φύση του πολέμου;
Ο ορισμός του πολιτικού ρεαλισμού δόθηκε από τους αρχαίους Αθηναίους στον περίφημο διάλογο των Μηλίων όπως τον μεταφέρει ο Θουκυδίδης. Η Μήλος κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου ήταν μια μικρή αποικία των Σπαρτιατών, η οποία επιθυμούσε να μείνει ουδέτερη στην σύγκρουση των δύο υπερδυνάμεων της εποχής. Όταν οι Αθηναίοι τους πίεσαν να ενταχθούν στην δική τους συμμαχία, οι αφελής Μήλιοι ισχυρίστηκαν ότι έχουν το δίκαιο και τους θεούς με το μέρος τους. Οι Αθηναίοι τότε απάντησαν ότι το δίκαιο ισχύει μόνο μεταξύ ισοδύναμων αντιπάλων και ότι ο ισχυρός επιβάλει ότι του επιτρέπει η ισχύς του και ο αδύναμος υπομένει ότι του επιβάλει η αδυναμία του. Τελικά οι Αθηναίοι χρησιμοποιώντας την τεράστια στρατιωτική τους δύναμη κατέλαβαν την Μήλο, εκτέλεσαν όλους τους ενήλικους άνδρες, εξανδραποδίσαν τις γυναίκες και τα παιδιά και εγκατέστησαν στο νησί Αθηναίους εποίκους. Ποιο είναι το δίδαγμα για τον μελετηρό ηγέτη που έχει διαβάσει και έχει φιλοσοφήσει την ιστορία; Την απάντηση μας την έδωσε ο φιλόσοφος και κοινωνιολόγος Eric Hoffer στο βιβλίο του The true believer στο οποίο υποστηρίζει ότι ο ηγέτης θα πρέπει να μιλάει σαν ιδεολόγος αλλά να σκέφτεται και να ενεργεί σαν ρεαλιστής. Γιατί εάν δεν είναι ρεαλιστής υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα έως βεβαιότητα να οδηγήσει τον λαό του σε εθνική καταστροφή. Είναι όμως οι ηγέτες μας ρεαλιστές; Και πώς αντιδρούν σε κρίσεις που μπορούν να επηρεάσουν το μέλλον του έθνους;
Ένα μήνα πριν ο νέο εκλεγέντας πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ σε επίσκεψη του στην Λήμνο δήλωσε ότι είναι ντροπή χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εξοπλίζουν την Τουρκία. Εάν η δήλωση αυτή έγινε για εσωτερική κατανάλωση και απευθυνόταν στο ακροατήριο του ΠΑΣΟΚ, κανένα πρόβλημα. Εάν όμως αυτά που είπε τα πιστεύει, και ακόμα χειρότερα εάν πιστεύει ότι αυτά τα κράτη θα σταματήσουν να εξοπλίζουν την Τουρκία, τότε έχουμε πρόβλημα ηγεσίας. Η πολιτική είτε μας αρέσει είτε όχι είναι τοπικής εμβέλειας. Νομίζετε ότι ενδιαφέρονται οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης για το εάν θα κλείσουν η όχι τα ναυπηγία Σκαραμαγκά; Δυστυχώς ή ευτυχώς η απάντηση είναι ότι δεν ενδιαφέρονται, και αυτό γιατί η πολιτική είναι τοπικής εμβέλειας. Ας πάμε τώρα στα εργοστάσια της Γερμανίας ή της Ισπανίας τα οποία κατασκευάζουν στρατιωτικό εξοπλισμό για την Τουρκία και ας σκεφτούμε λίγο σαν Γερμανοί ή Ισπανοί εργάτες που απασχολούνται σε ένα από αυτά τα εργοστάσια κατασκευής οπλικών συστημάτων. Οι άνθρωποι αυτοί με την ψήφο τους εκλέγουν τους δικούς τους αντιπροσώπους στα κοινοβούλια των δικών τους χωρών. Ας υποθέσουμε τώρα ότι οι Πρωθυπουργοί αυτών των χωρών αποφασίζουν να ακούσουν αυτά που λέει ο κύριος Ανδρουλάκης και σταματήσουν να εξοπλίζουν την τουρκία. Αποτέλεσμα αυτής τους της πράξης θα είναι η μείωση της παραγωγής των εργοστασίων τους και σταδιακά θα οδηγηθούν στην απόλυση εργαζομένων. Αυτοί οι απολυμένοι εργαζόμενοι θα αρχίσουν να διαμαρτύρονται και φυσικά θα πιέσουν με τα σωματεία τους για την ακύρωση της απόφασης του Πρωθυπουργού. Άρα δεν χρειάζεται και πολύ μεγάλη αντίληψη για να καταλάβουμε ότι οι εν λόγω Πρωθυπουργοί δεν θα πάρουν ποτέ μια τέτοια απόφαση για τον απλούστατο λόγο ότι θέλουν να ξαναγίνουν Πρωθυπουργοί. Γιατί όμως οι πολιτικοί λένε ψέματα στους πολίτες;
Πολλές φορές, όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες της καθημερινότητας, ψάχνουν να βρουν μια σανίδα σωτηρίας. Οι πολιτικοί εκμεταλλευόμενοι αυτή την συναισθηματική ανασφάλεια προσφέρουν αυτή την σανίδα με την μορφή της ελπίδας προκειμένου να υφαρπάξουν ψήφους. Οι πολίτες πιάνονται από αυτή την ελπίδα που έρχεται και δίνουν την εξουσία στον ψεύτη. Όταν ο ψεύτης πάρει την εξουσία, έρχεται αντιμέτωπος με την σκληρή πραγματικότητα και τότε πρέπει να πάρει γρήγορές και σωστές αποφάσεις.
Ας πάρουμε τώρα το παράδειγμα του Ουκρανού πρωθυπουργού. Ένας νεαρός ηθοποιός με μηδενική εμπειρία διοίκησης γίνεται από το πουθενά πρωθυπουργός, γεγονός που μόνο τυχαίο δεν μπορεί να είναι. Πράκτορες που βοήθησαν την εκλογή του; Χρήματα που δόθηκαν από το εξωτερικό, για να εξαγοράσουν μέσα μαζικής ενημέρωσης και συνειδήσεις προκειμένου να υποστηρίξουν την προεκλογική του εκστρατεία, με αντάλλαγμα την υποταγή του; Στην συνέχεια ενθάρρυναν τον νεαρό πρωθυπουργό με σκοπό να τον οδηγήσουν στην πολεμική σύρραξη. Και όλα αυτά γιατί απλούστατα τα λεφτά είναι πολλά. Ήταν όμως η Ουκρανία έτοιμη να αντιμετωπίσει την Ρωσία; Ήταν δηλαδή ο ηγέτης ρεαλιστής; Και εάν ναι, προετοιμάστηκε; Οργάνωσε τον Στρατό του και την οικονομία του; Η απλά στηρίχθηκε σε φρούδες υποσχέσεις και έγινε ο τελευταίος καλεσμένος στο δείπνο ηλιθίων. Είτε μας αρέσει, είτε δεν μας αρέσει η πράξη απέδειξε ότι δεν ήταν έτοιμος. Ας επιστρέψουμε όμως στην Ελλάδα και τον εξ ανατολών γείτονα της, την τουρκία.
Η Τουρκία λοιπόν, έχοντας φτάσει τα 82 εκατομμύρια κατοίκους, έχει ανάγκη για φτηνή ενέργεια. Και από ότι φαίνεται το Αιγαίο προσφέρεται και για πετρέλαιο αλλά και για αέριο. Ο ρεαλιστής πολιτικός λοιπόν πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι η Τουρκία έχει γίνει μια περιφερειακή δύναμη η οποία διοικείται από άπληστους ρεαλιστές. Θα πρέπει επίσης να συνειδητοποιεί ότι η μόνη γλώσσα που καταλαβαίνουν οι Τούρκοι είναι αυτή της ισχύος και ότι δεν θα σταματήσουν, εάν δεν πάρουν όλα όσα διεκδικούν. Κατά συνέπεια ο ρεαλιστής πολιτικός πρέπει να ετοιμάζει τον στρατό του 24 ώρες το 24ώρο και 365 ημέρες τον χρόνο. Θα πρέπει να επιλέγει τον Διοικητή του στρατού του, με βάση τα αυστηρότερα κριτήρια και όχι με βάση πολιτικές περγαμηνές και στην συνέχει να τον συμβουλεύεται σε θέματα Εθνικής Άμυνας. Θα πρέπει να διαθέτει ένα στρατό, τόσο ισχυρό που να προκαλεί δέος μόνο με την παρουσία του. Ταυτόχρονα θα πρέπει να εξασφαλίσει τις κατάλληλες συμμαχίες που θα εδράζονται σε κοινά συμφέροντα και όχι σε ψευδαισθήσεις ή κούφιες υποσχέσεις. Διαφορετικά κινδυνεύει να γίνει Ουκρανία.
Κύριε Πρωθυπουργέ επειδή ο χρόνος στην κλεψύδρα της ιστορίας τελειώνει, σας καλώ να προετοιμαστείτε και να λάβετε τις σωστές αποφάσεις, έτσι ώστε να μην γράψει η ιστορία το όνομα σας δίπλα από αυτό του Δημητρίου Γούναρη.
* MS National Grand Strategy, NDU Washington D.C
MBA, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Πηγη:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου