Εθνογραφία

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1897 : Η προκήρυξη των Επαναστατών Μακεδόνων

Σε απάντηση των ‘ιστορικών’ της Σλαβo-Αλβανικής  Δημοκρατίας των Σκοπίων και για την αποκατάσταση της Αλήθειας, δημοσιεύουμε την προκήρυξη  των Μακεδόνων Επαναστατών, του 1897,  για την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τους Τούρκους, όπως δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες της εποχής, όταν αυτοί γαλουχούντο στη βουλγαρική παιδεία και στον βουλγαρικό εθνικισμό.

( Σημ. η γλώσσα του αρχικού κειμένου έχει μετατραπεί για να μπορεί να μεταφραστεί από τους ηλεκτρονικούς μεταφράστες)

1 Απριλίου 1897

Η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ

Η προκήρυξη την οποίαν απηύθυναν οι επαναστάτες και της οποίας δημοσιεύθηκε ατελώς, χθες,  το κείμενο, έχει ως εξής:

Προκήρυξη  προς το Πανελλήνιον

Αδελφοί,

Στρατιώτες του Χριστού  και της Ελευθερίας υψώνουμε τη σημαία της Ελευθερίας επί των Ελληνικών χωρών.

Υπό την σκιά αυτής ας συγκεντρωθούμε όλοι και ας αγωνιστούμε έχοντας ένα σύνθημα:

«Ελευθερία ή Θάνατος»

Το δίκαιο του αγώνα μας αναγνωρίζεται από τους  ελεύθερους  λαούς και ευλογείται από το Θεό.

Η νίκη γρήγορα θα στέψει τα όπλα μας, το κράτος της Τουρκίας για πάντα θα καταλυθεί, η ισότης, η ελευθερία και η αδελφότητα θα βασιλεύσει, εκεί όπου σήμερα κυριαρχεία άγρια τυραννία.

Εμπρός , αδελφοί Έλληνες! Ο Θεός είναι μαζί μας.

Οι Οπλαρχηγοί της Επαναστάσεως στη Μακεδονία

Αλεξ. Μυλωνάς, Γεωρ. Καψαλόπουλος

Οι Καπεταναίοι

Γ. Νταβέλης, Γιαννούλης Ζέρκας, Ι. Χατζηπέτρος, Ι. Νικηταράκος, Β. Αβραμίδης, Παρνασσός Μυλωνάς, Π. Νεράτζης, Ιωαν. Βασιλείου, Δημ. Μακρής, Στέργιος Μπαλατσός, Παναγής  Αλαμάνος, Ν. Ορλώφ, Κων. Γεωργαντής, Νίος Σαράντης, Ζήσης Βράκας, Λεωνίδας Τσιώσης, Ιωάν. Τσιάμης, Παρίσης Μάλιος, Δημ. Ιωαννίδης, Χειμάρας Δήμαρχος, Χασιώτης  Τζιόζης και άλλοι οπλαρχηγοί. 
*************************************************************************
Μακεδονικός αγώνας

Η σημαία των αγωνιστών του Μακεδονικού Αγώνα

Ο Μακεδονικός αγώνας ήταν ένοπλη αντιπαράθεση στις αρχές του 20ου αιώνα που διήρκεσε περίπου 4 χρόνια (1904-1908) και διεξήχθη στη Μακεδονία (τότε μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) μεταξύ κυρίως Ελλήνων, Βουλγάρων και Τούρκων, και δευτερευόντος Σέρβων και Ρουμάνων από τη στιγμή που έγινε αντιληπτό πως η σημαντική αυτή επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα ήταν η επόμενη εδαφική απώλεια του Μεγάλου Ασθενούς.[1] Λόγω του ότι, η περιοχή της Μακεδονίας, τέθηκε υπό διεθνή Επιτροπεία μετά τη Συνθήκη του Βερολίνου (1878) και Γάλλοι, Ρώσοι και Αυστριακοί στρατιωτικοί ανέλαβαν καθήκοντα παράλληλης διοίκησης με τους Οθωμανούς, η Υψηλή Πύλη αδυνατούσε να παρέμβει δραστικά στις ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων, οι αντιμαχόμενες πλευρές προσπαθούσαν κατά καιρούς, αφενός να στρέφουν τις Ευρωπαϊκές και Οθωμανικές στρατιωτικές διοικήσεις κατά των αντιπάλων τους, και αφετέρου να συνεργάζονται με όποιες απ' αυτές ήταν δυνατό, ενώ παράλληλα η Αγγλία υποδαύλιζε με κάθε τρόπο την ενδεχόμενη Ελληνο-Βουλγαρική συνεργασία, φοβούμενη την εκμετάλλευσή της από τη Ρωσία.

Η κατάσταση στη Μακεδονία

Ο αγώνας για την ανεξαρτησία της Μακεδονίας είχε αρχίσει συγχρόνως με την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Οι εξεγέρσεις όμως του Εμμανουήλ Παπά στη Χαλκιδική, της Νάουσσας με το Ζαφειράκη Θεοδοσίου το 1822 καθώς και η αποτυχημένη Επανάσταση του Λιτοχώρου το 1878 είχαν καταπνιγεί από τους Τούρκους.[10] Με την ίδρυση του μικρού Ελληνικού Βασιλείου, μόνιμη επιδίωξη των Ελλήνων ήταν η τύχη των υπόδουλων που ήταν υπό τον Οθωμανικό ζυγό.

Όμως για δεκαετίες παρέμενε αποκομμένη από το ελληνικό βασίλειο.α[›] Το Ελληνικό κράτος είχε να αντιμετωπίσει μια σειρά από εμπόδια: α)τη γεωγραφική απόσταση β)την αρνητική διπλωματική συγκυρία : οι επαναστατικές κινήσεις των ετών 1839-1840, 1854 και 1866 ναυάγησαν επειδή η Ελληνική πλευρά πίστευε πως θα εκβίαζε την ενσωμάτωση της Μακεδονίας αν την ενέτασσε στις διεθνείς κρίσεις της περιόδου: Τουρκοαιγυπτιακός πόλεμος, Κριμαϊκός πόλεμος, Κρητική Επανάσταση, με σύμμαχο την ομόδοξη Ρωσία.

Ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη η οργάνωση Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΕΟ-IMRO) με επίσημο σκοπό το συντονισμό των προσπαθειών των χριστιανικών πληθυσμών της Μακεδονίας για την απελευθέρωσή τους από τον Οθωμανικό ζυγό. Η οργάνωση αναφερόταν γενικά στα δικαιώματα του "Μακεδονικού λαού" χωρίς εθνικές ή δογματικές διακρίσεις, δηλώνοντας "σταθερά ενωτική" και "μαχητικά αντισωβινιστική".

Στην πραγματικότητα ήταν μία Βουλγαρική εθνικιστική οργάνωση με μυστική ατζέντα τον εκβουλγαρισμό της Μακεδονίας και την απόσχισή της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως ενδιάμεσο στάδιο πριν την τελική ένωσή της με τη Βουλγαρία. Η διαδικασία του εκβουλγαρισμού ήταν μεθοδική και είχε προσεκτικά σχεδιαστεί ώστε να κλιμακωθεί σταδιακά, με πρώτο στάδιο τον εξαναγκασμό του σύνολου του ρευστής εθνικής συνείδησης χριστιανικού πληθυσμού να εκκλησιάζεται σε εκκλησίες που θα υπάγονταν στην Εξαρχική (Βουλγαρική) εκκλησία αντί στις υπάρχουσες, οι οποίες υπάγονταν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Για το σκοπό αυτό ιδρύθηκαν σε όλη τη Μακεδονία πολυάριθμες Εξαρχικές εκκλησίες. Σ' αυτές, ο εκκλησιασμός γίνονταν στη βουλγαρική γλώσσα και τα ονόματα των βαπτιζομένων ήταν βουλγαρικά. Σε δεύτερη φάση το κομιτάτο άρχισε να ιδρύει πολυάριθμα σχολεία στα οποία τα παιδιά θα διδάσκονταν τη βουλγαρική γλώσσα και θα κατηχούνταν πλέον εθνικά.

Η τσέτα του Μπόρις Σαράφωφ πυρπολώντας και σέρνοντας άμαχους αιχμαλώτους^β[›]

Η δράση του κομιτάτου αρχικά είχε κάποια επιτυχία αλλά σύντομα έγιναν αντιληπτά τα πραγματικά του κίνητρα όταν ένοπλες ομάδες του (κομιτατζήδες) άρχισαν να εκτελούν και να βασανίζουν ιερείς, δασκάλους, τοπικές προσωπικότητες, αλλά και απλούς πολίτες που αρνούνταν το συγκεκαλυμμένο αυτό εκβουλγαρισμό που εντάθηκε κατά τη διάρκεια προετοιμασίας (1902-1903)γ[›] για την εξέγερση του Ίλιντεν. Αυτό αφύπνισε την κοινή γνώμη στην Ελλάδα. Κατόπιν δραματικών εκκλήσεων του Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού, ο οποίος είχε αρχίσει ήδη να οργανώνει τοπικά τμήματα αυτοάμυνας σε Καστοριά και Φλώρινα, ιδρύθηκε στην Αθήνα το Μακεδονικό Κομιτάτο[11] υπό τον δημοσιογράφο Δημήτριο Καλαποθάκη. Ενδεικτικό των συνθηκών είναι ότι ίδιος ο Μητροπολίτης είχε αναγκαστεί να περιέρχεται τους ναούς των χωριών της περιφέρειάς του και να εκκλησιάζει με το όπλο του παραπόδα (λόγω των αλλεπάλληλων απειλών κατά της ζωής του), σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να τονώσει το ηθικό των τρομοκρατημένων πιστών. Ακολούθησαν κάποιες αποστολές Ελληνικών ένοπλων σωμάτων (κατά κύριο λόγο Κρητών και Μανιατών εθελοντών) στη Μακεδονία. Η επίσημη εμπλοκή του Ελληνικού κράτους στα Μακεδονικά πράγματα πραγματοποιήθηκε μετά τον Ιανουάριο του 1904, όταν ο οπλαρχηγός Κώττας Χρήστου επικεφαλής αντιπροσωπείας των Κορεστίων συναντήθηκε με το διάδοχο Κωνσταντίνο.[12] Αλλά οι εθελοντές και συνεπακόλουθα τα τμήματα πολλαπλασιάστηκαν θεαματικά μετά την πανελλήνια συγκίνηση που προκάλεσε ο θάνατος του Παύλου Μελά το 1904.

Χάρτης των Βαλκανίων το 1899

Σέρβικο Σώμα ενόπλων απο αυτά τα οποία έδρασαν κυρίως βορείως του Μοναστηρίου.

Ομάδα Βουλγάρων κομιτατζίδων

Άποψη του Αρρεναγωγείου Κρουσόβου.

Δύο πάνοπλοι Τούρκοι.

Χάρτης των Βαλκανίων με τις συνοριακές διαμορφώσεις

.

Ο Έξαρχος Ιωσήφ (1877-1915)

Οι βοεβόδες Τοντόρ Αλεξάντροφ και Γκεόργκι Μόντζεφ

Εξαρχικοί ιερείς και κομιτατζήδες

Οι σοροί των δολοφονηθέντων απο Βούλγαρους, χωρικών του χωριού Μπρένικ

 στον καζά Περλεπέ

Άποψη της πρόσοψης του Μητροπολιτικού Μεγάρου Φλωρίνης

Η δασκάλα Καλλιόπη Δημητριάδου απο Βέροια

Χάρτης της περιοχής επιρροής της Βουλγαρικής Εξαρχίας.

Ο Εθνομάρτυρας μητροπολίτης Αγιος Χρυσόστομος Σμύρνης.

Αικατερίνη Λασκαρίδου Εκπαιδευτικός.

Νεαρές δασκάλες πρίν απο την αποστολή τους στη Μακεδονία

Η Μοδέστειος  Αρρένων Σχολή στό Ζέλοβο

  

Ο Μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης

Το μητροπολιτικό κτίριο της Θεσσαλονίκης αρχές 20ού αιώνα

Η τσέτα του βοεβόδα Βασίλη Τσεκαλάροφ.

Ο βοεβόδας Αποστόλ Πετκόφ.

Τέσσερις απο τους ηγέτες της Βουλγαρικής εξέγερσης του Ίλιντεν.

Το χωριό Πεντάλοφο, κατεστραμμένο απο τους κομιτατζήδες στις 11/8/1904

Η τσέτα του βοεβόδα Γκεόργκι Βίντοφ

Ο Ιωακείμ Φορόπουλος Μητροπολίτης Μελεσνίκου  το 1901 και Πελαγονίας αργότερα.

Γυναικόπαιδα στο κατεστραμμένο απο τους κομιτατζήδες χωριό Σίρφι.

Η τσέτα των Τάκε Στόυτσεφ και Τζόλε Στόυτσεφ

Ο Βαγγέλης Νάτσης Γεωργίου ή Στρεμπενιώτης

Ο καπετάν Κόρακας (Β. Σωτηρόπουλος)

    

Η τσέτα του βοεβόδα Μήτρου Βλάχου.

Ο καπετάν Κώττας με παραδοσιακή Ελληνική φορεσιά.

Λαική καλλιτεχνική απεικόνιση μιάς συνηθισμένης σκηνής στη Μακεδονία στις αρχές του 20ού αιώνα.

Ο καπετάν Κώττας καθήμενος στο μέσον με τα παιδιά του

Ο σλαβόφωνος οπλαρχηγός Σίμος Ιωαννίδης

 

Ο Έλληνας πρόξενος στη Θεσσαλονίκη Λάμπρος Κορομηλάς.

Χάρτης με την προτεινόμενη συγκρότηση πέντε ανταρτικών σωμάτων (ΔΙΣ-ΓΕΣ)

Ο οπλαρχηγός Λάζαρος Αποστολίδης

Ο οπλαρχηγός Γεώργιος γαλάνης

Ο Μακεδονομάχος Αστέριος Σατραζέμης

Οι σπουδαίοι Κρητικοί οπλαρχηγοί: Ιωάννης Καραβίτης, Γεώργιος Βολάνης και Γεώργιος Δικώνυμος-Μακρής.

Η ομάδα του καπετάν Τσόντου Βάρδα κάπου στη Μακεδονία το 1906.