Οι εθνοτικές
αντιπαλότητες στα Βαλκάνια, ξαναήρθαν
στην επιφάνεια, αλλά τα προβλήματα είναι κατ’ ουσίαν πολιτικά και όχι εδαφικά.
Μήπως, όμως,
αυτή η πολιτική αστάθεια που συνδέεται συχνά με εθνικές αντιπαλότητες, δηλώνει
ότι η περιοχή έχει ανάγκη από νέα εδαφική λύση;
Ή από την
άλλη, αυτό σημαίνει ότι το πρόβλημα είναι πολιτικό με την έννοια ότι υπάρχει
διαρροή εγκεφάλων και δημογραφική παρακμή και οι χώρες έχουν αφεθεί στα χέρια
οπορτουνιστών, ανόητων ή εγκληματιών, οι οποίοι δεν είναι πρόθυμοι ή δεν είναι
σε θέση να προσφέρουν ένα ευρωπαϊκό μέλλον.
Είναι το
δεύτερο: τα νέα σύνορα θα συντηρήσουν τους ίδιους ανθρώπους στις ίδιες κυβερνήσεις.
--
Γράφει ο
Ρόμπερτ Ώστιν (Robert Austin)- καθηγητής ιστορίας και πολιτικής της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων
του Πανεπιστημίου του Τορόντο ( από pamfleti.com)
--
Όχι πολύ καιρό πριν,
ρώτησα έναν συνάδελφο στα Τίρανα, γιατί τα Βαλκάνια δεν είναι στο κέντρο των
ειδήσεων.
Δήλωσε ότι «δεν
κάνουμε τίποτε καλό για να προσελκύσουμε την προσοχή. Αλλά, από την άλλη πλευρά
δεν κάνουμε και κανένα κακό».
Ωστόσο, το 2017, φαίνεται ότι η κακή είδηση έχει
πλησιάσει. Κάποιοι μάλιστα, αναφέρουν ότι η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη.
Ευτυχώς, οι
εθνοτικές αιματοχυσίες της δεκαετίας του 1990 είναι παρελθόν, παρόλο που η
κατάσταση, σήμερα, εξακολουθεί να είναι
τεταμένη.
Οι κυβερνητικές
κρίσεις και η οικονομική στασιμότητα είναι παρούσες σε πολλές χώρες και η
αναγκαία περιφερειακή συνεργασία έχει τεθεί κάτω από την αναζωπύρωση του
εθνικισμού.
Οι νέοι
αντιμετωπίζουν μία επιλογή: την ανεργία ή τη μετανάστευση.
Οι πόλεμοι κατά της διαφθοράς
κατέληξαν σε μεγάλο βαθμό ρητορικό σχήμα. Η διεθνής κοινότητα δεν φαίνεται ότι είναι έτοιμη να ανταποκριθεί
στην κρίση και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο πιο σημαίνων παράγων, ούτε καν αναφέρεται
στην περιοχή υπό την διοίκηση του Τραμπ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση η
οποία έχει ωθήσει μέχρι τώρα στα κράτη τις μεταρρυθμίσεις έχει μεγαλύτερες
προκλήσεις από ό, τι για τα 18 εκατομμύρια κατοίκων των βαλκανικών χωρών που δεν
είναι μέλη της ΕΕ, δηλαδή: Αλβανία, Βοσνία, Κοσσυφοπέδιο, Σκόπια, Μαυροβούνιο
και Σερβία.
Αλλά με τη λογική
του μαστιγίου και του καρότου για την ένταξη στην ΕΕ δεν κατόρθωσε να αλλάξει
ριζικά την περιοχή, αφού υπάρχει απώλεια ελπίδας για ένα ευρωπαϊκό μέλλον και
επιστροφή στο επικίνδυνο παρελθόν.
Οι τοπικές πολιτικές
ελίτ είναι συχνά απελπιστικές, σχεδόν όλες είναι διεφθαρμένες, οκνηρές και μερικές
φορές προφανώς εκβιαστικές. Επικάθονται σε λαούς που επί 25 χρόνια βρίσκονται
σε ένα μεταβατικό στάδιο και έχουν καταστρέψει εκείνους ή εκλεγμένους που αμφισβήτησαν
την κυριαρχία τους.
Προσθέστε σε αυτούς και
τη Ρωσία του Πούτιν, που αρχίζει να ασκεί πολιτική τώρα που εμφανίζεται
αστάθεια στα Βαλκάνια.
Η Ρωσία αρχίζει,
ήδη, να δραστηριοποιείται στα Βαλκάνια. Οι Ρώσοι παρέχουν φθηνό φυσικό αέριο
και πετρέλαιο, πυρηνικά εργοστάσια, αληθοφανείς ειδήσεις και υπόσχεση στις ‘παραδοσιακές
αξίες’- ένα όραμα για το μέλλον με βάση
το φανταστικό παρελθόν. Για να πετύχουν είναι έτοιμοι να προωθήσουν τους εθνοτικούς
ανταγωνισμούς.
Μια ματιά στα κράτη της περιοχής, όπως είναι σήμερα
Η Αλβανία, που κατά βάση είναι μια χώρα παραγωγής ναρκωτικών, κύριος τροφοδότης της
Ευρώπης σε μαριχουάνα, έχει το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα, να
διαδηλώνει απαιτώντας την παραίτηση της κυβέρνησης για εξασφαλισθούν ελεύθερες
και δίκαιες εκλογές τον Ιούνιο. Η αντιπολίτευση ζητά την παραίτηση πολλών
πολιτικών που συνδέονται ανοικτά με εγκληματικές δραστηριότητες. Ορισμένοι
υποστηρίζουν ότι η Αλβανία εξακολουθεί να χρειάζεται διεθνή διαμεσολάβηση για
την επίλυση της 25χρονης πολιτικής κρίσης μεταξύ των δύο βασικών κομμάτων της.
Η Βοσνία έχει αφήσει πίσω της τις ημέρες των διαδηλώσεων, αλλά η πολύπλοκη
ομοσπονδία της δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει το όνειρο της ένταξης με
την ΕΕ. Η σερβική μειονότητα προβαίνει σε εκκλήσεις για ανεξαρτησία και γίνεται
μια συνεχή προσπάθεια για μια χώρα ενωμένη.
Το Κοσσυφοπέδιο δεν ακόμη φθάσει τα 10 χρόνια του και έχει κολλήσει σε έναν διαρκή αγώνα
για το κράτος δικαίου καθώς αντιμετωπίζει αναζωπύρωση των εντάσεων με τη
Σερβία. Ο πρώην πρωθυπουργός και αγωνιστής για την ελευθερία του Κοσσυφοπεδίου,
Ραμούς Χαραντινάι έχει συλληφθεί στη Γαλλία, όπου αντιμετωπίζει την έκδοσή του
στη Σερβία με την κατηγορία των εγκλημάτων πολέμου. Αν καταλήξει στη Σερβία, η
αναταραχή θα είναι μόνο η αρχή.
Η πΓΔΜ, ίσως, η πιο ασταθής χώρα της περιοχής, που αντιμετωπίζει μια
κυβερνητική κρίση, με μια ανήσυχη αλβανική μειονότητα που ενισχύεται και με μια
διαφορά 25 ετών με την Ελλάδα για το συνταγματικό όνομά της. Οι φιλοδοξίες της για
ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ εκκρεμούν εδώ και χρόνια, αφού βρίσκει εμπόδιο την
Αθήνα.
Το Μαυροβούνιο, η μικρότερη χώρα και η πιο εύκολη στη διαχείρισή της, ζητά βοήθεια για
να απαλλαγεί από τη ρωσική επιρροή. Πρόσφατα κατηγόρησε τους Ρώσους ότι
προσπάθησαν να οργανώσουν τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Μίλο
Τζουκάνοβιτς, με την ελπίδα να ανακόψουν τις φιλοδοξίες του για ένταξη στην ΕΕ
και στο ΝΑΤΟ.
Η Σερβία, το μεγαλύτερο κράτος, η πιο πυκνοκατοικημένη και ενδεχομένως το κλειδί
στην περιοχή, έχει αναθερμάνει τις σχέσεις της με τη Ρωσία και άρχισε να παίζει
το εθνικιστικό χαρτί. Ωστόσο, η Σερβία τίθεται σθεναρά υπέρ της Ευρώπης, έχει
αποδεχθεί το παρελθόν της και ενδέχεται να λειτουργήσει ως περιφερειακός
καταλύτης για μια αλλαγή.
Ειρήνη με συμφωνίες
Κράτη που ζουν κάτω
από ειρηνευτικές συμφωνίες που συντάχθηκαν από τον διεθνή παράγοντα είναι το
Κοσσυφοπέδιο, τα Σκόπια και η Βοσνία.
Η ειρήνη έχει
αντικατασταθεί από τον φόβο, την
καχυποψία και τη λογική των παράλληλων κοινωνιών.
Η Βοσνία, το
Κοσσυφοπέδιο και τα Σκόπια, προέρχονται από μετα-κομμουνιστικές χώρες όπου
υπήρξε σύγκρουση.
Αυτό κάνει
ορισμένους αναλυτές να πιστεύουν ότι το κλειδί για τη μελλοντική σταθερότητα
είναι ένα νέο εδαφικό καθεστώς, αφού βλέπουν ότι οι συμφωνίες που έληξαν τις συγκρούσεις
έχουν αποτύχει να προσφέρουν τη σταθερότητα.
Ωστόσο, η ιδέα ενός νέου
χάρτη, κακώς υπονοεί ότι το κύριο πρόβλημα στα Βαλκάνια είναι κατά κύριο λόγο
εθνικό. Δεν είναι έτσι. Είναι κυρίως πολιτικό…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου