Η ελληνική πολιτική και η προπαγάνδα της Άγκυρας
Προβληματισμό προκαλεί η πρόσφατη ανακοίνωση του
Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, σύμφωνα με την οποία η εκμάθηση της τουρκικής γλώσσας πρόκειται να ενταχθεί πιλοτικά σε έξι νηπιαγωγεία της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης. Η παρέμβαση έχει στόχο την αρμονική ένταξη των παιδιών που έχουν ως μητρική την τουρκική, καθώς και την καλύτερη προετοιμασία τους για το δημοτικό.
ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛAΚΗ
Η ανακοίνωση, παρά τον θετικό χαρακτήρα της, προκαλεί σκεπτικισμό λόγω των πιέσεων που
Προβληματισμό προκαλεί η πρόσφατη ανακοίνωση του
Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, σύμφωνα με την οποία η εκμάθηση της τουρκικής γλώσσας πρόκειται να ενταχθεί πιλοτικά σε έξι νηπιαγωγεία της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης. Η παρέμβαση έχει στόχο την αρμονική ένταξη των παιδιών που έχουν ως μητρική την τουρκική, καθώς και την καλύτερη προετοιμασία τους για το δημοτικό.
ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛAΚΗ
Η ανακοίνωση, παρά τον θετικό χαρακτήρα της, προκαλεί σκεπτικισμό λόγω των πιέσεων που
φέρεται να άσκησε το τουρκικό προξενείο για να πετύχει τον εισαγωγή
της τουρκικής γλώσσας και στα νηπιαγωγεία και φέρνει ξανά στο προσκήνιο
τον ρόλο της Τουρκίας στη μουσουλμανική μειονότητα στη χώρα μας. Ποια
είναι, όμως, η μειονότητα στη Θράκη;
Η Συνθήκη της Λωζάννης (1923) ασχολείται με το σύστημα προστασίας της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη και της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολή. Να υπογραμμιστεί πως η Λωζάννη αναφέρεται ρητώς σε Έλληνες υπηκόους με μουσουλμανικό θρήσκευμα και δεν μιλάει για τουρκική μειονότητα, σε αντιδιαστολή με την αναφορά στην ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολής.
Οι πληθυσμιακές ομάδες
Στην πραγματικότητα η μειονότητα εθνοτικά δεν αποτελείται μόνο από τουρκογενείς ή τουρκόφωνους πολίτες. Περιλαμβάνει τρεις πληθυσμιακές ομάδες διαφορετικές ως προς τη φυλετική καταγωγή, τα ήθη και τα έθιμα.
Αυτές είναι:
Τουρκογενείς ή τουρκόφωνοι: Είναι το μεγαλύτερο μέρος της μειονότητας, περίπου το 50%.
Πομάκοι: Αποτελούν περίπου το 30% του συνόλου της μειονότητας. Οι Πομάκοι εθνοτικά δεν είναι Τούρκοι. Θεωρούνται γηγενές φύλο της Θράκης και, εκτός της Ελλάδας, σήμερα υπάρχουν και στη Βουλγαρία. Ωστόσο, μέσα από την προπαγάνδα, την τουρκική παιδεία και τη συνάφεια με τον τουρκόφωνο πληθυσμό, με τα χρόνια σημαντική μερίδα τους έχει εκτουρκιστεί.
Αθίγγανοι - Ρομά: Η μικρότερη ομάδα της μειονότητας. Συνήθως έχουν τουρκικά ονόματα και η γλώσσα που μιλούν είναι εμπλουτισμένη με στοιχεία από την τουρκική.
Η ελληνική στάση
Προβληματική είναι η επιλογή του ελληνικού κράτους να επιτρέπει τον συνολικό εκτουρκισμό της μειονότητας. Επί παραδείγματι η πολιτική επιλογή του εκτουρκισμού των Πομάκων κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, ώστε να αποξενωθούν από τη Βουλγαρία και άρα και την κομμουνιστική προπαγάνδα, όπως αποδείχθηκε, ήταν λάθος. Η Ελλάδα θα μπορούσε να επιτρέψει την ποικιλομορφία εντός της μειονότητας και έτσι σήμερα η Τουρκία δεν θα είχε τα ίδια ερείσματα.
Από τις πιο σωστές πολιτικές της ελληνικής κυβέρνησης έναντι της μειονότητας ήταν τα μέτρα «ισονομίας και ισοπολιτείας» του 1990, τα οποία κατάργησαν αρκετές διοικητικές αυθαιρεσίες εις βάρος της μειονότητας. Επίσης η απόφαση του 1995, που επέτρεψε στα παιδιά της μειονότητας να εισέρχονται σε ελληνικά πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις, συγκράτησε σε μεγάλο βαθμό τη «διαρροή» ατόμων που υπήρχε προς την Τουρκία.
Πλήρης εκτουρκισμός;
Η Τουρκία αυτομάτως αναβάθμισε τον ρόλο της στην περιοχή το 1950, όταν μετέτρεψε το προξενείο της σε Γενικό Προξενείο. Τότε αυτοεχρίσθη... τοποτηρητής των μουσουλμάνων της περιοχής. Πρωταρχικός στόχος της ήταν – και είναι – ο πλήρης εκτουρκισμός της μειονότητας, ενώ πάντα διατηρεί τον «σκιώδη» έλεγχο των υποψηφίων της περιοχής για τη Βουλή.
Να σημειωθεί πως οι μουσουλμάνοι της Θράκης δεν ήταν πάντα πολύ κοντά στις τουρκικές κυβερνήσεις. Συνήθως η Τουρκία ασκούσε πολιτική μέσω των «Γκρίζων Λύκων», ωστόσο το σκηνικό άλλαξε με την εκλογή Ερντογάν. Παραδοσιακά οι μειονοτικοί είναι άμεσα συνδεδεμένοι με τη θρησκευτική τους ταυτότητα και άρα αντιμετώπιζαν με καχυποψία το καθεστώς πριν από τον Ερντογάν. Όπως πολύ εύστοχα σημειώνει ο καθηγητής Άγγελος Συρίγος, «με τον Ερντογάν ο μέσος μουσουλμάνος της Θράκης αισθάνεται ψυχολογικά κοντά».
Να αναφερθεί μόνο πως ο Τούρκος υπουργός Μεχμέτ Μουεζίνογλου είναι γεννημένος στα Αρριανά Ροδόπης, ώστε να φανεί η σημασία που αποδίδει η μειονότητα στον Ερντογάν και το αντίστροφο. Ενδιαφέρον έχει ακόμη να δούμε και τα ποσοστά που συγκέντρωσε ο Ερντογάν στις επαναληπτικές εκλογές του Νοεμβρίου 2015 στην Κομοτηνή. Ο Ερντογάν ήρθε πρώτος σε ψήφους με ποσοστό 39,68%.
Από την περιοχή δεν λείπει η τουρκική οικονομική παρουσία. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της τράπεζας Ziraat στην Ξάνθη, ενώ συχνές είναι οι επισκέψεις τουρκικών οικονομικών φορέων στις μειονοτικές περιοχές. Κάπου εδώ πρέπει να σημειωθεί πως στις αρχές της ελληνικής οικονομικής κρίσης, το 2011, οι τουρκικές τράπεζες της περιοχής καλούσαν τόσο τους μουσουλμάνους όσο τους χριστιανούς να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους σε εκείνες για «μεγαλύτερη ασφάλεια».
Σίγουρα τα μέλη της μειονότητας έχουν δικαίωμα να προσδιορίζουν την ταυτότητά τους. Ωστόσο, δημιουργούνται ζητήματα γύρω από τη στάση της Ελλάδας και την τουρκική πολιτική επί του θέματος.
Πρώτο ζήτημα είναι πως η Ελλάδα δεν «αναγνωρίζει» τους άλλους δύο πληθυσμούς της μειονότητας, με αποτέλεσμα να τους έχει εκτουρκίσει. Δεύτερο ζήτημα είναι πως η Τουρκία προσπαθεί αργά και σταθερά να μετονομαστεί η «μουσουλμανική μειονότητα» συλλήβδην σε «τουρκική».
Στόχος της ελληνικής πολιτείας θα έπρεπε να είναι η ενσωμάτωση της μουσουλμανικής μειονότητας μέσα στην κοινωνία και η εξαφάνιση των φαινομένων απομονωτισμού. Και η ενσωμάτωση αυτή πρέπει να γίνει μέσα από μια πολιτική η οποία δεν αφήνει πεδίο δράσης στο Τουρκικό Προξενείο. Δυστυχώς για εμάς, δεν είμαστε Γερμανία ή Ολλανδία. Γεωγραφικά είμαστε ακριβώς δίπλα στην Τουρκία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εσωτερική και εξωτερική πολιτική των δύο χωρών.
Η Συνθήκη της Λωζάννης (1923) ασχολείται με το σύστημα προστασίας της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη και της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολή. Να υπογραμμιστεί πως η Λωζάννη αναφέρεται ρητώς σε Έλληνες υπηκόους με μουσουλμανικό θρήσκευμα και δεν μιλάει για τουρκική μειονότητα, σε αντιδιαστολή με την αναφορά στην ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολής.
Οι πληθυσμιακές ομάδες
Στην πραγματικότητα η μειονότητα εθνοτικά δεν αποτελείται μόνο από τουρκογενείς ή τουρκόφωνους πολίτες. Περιλαμβάνει τρεις πληθυσμιακές ομάδες διαφορετικές ως προς τη φυλετική καταγωγή, τα ήθη και τα έθιμα.
Αυτές είναι:
Τουρκογενείς ή τουρκόφωνοι: Είναι το μεγαλύτερο μέρος της μειονότητας, περίπου το 50%.
Πομάκοι: Αποτελούν περίπου το 30% του συνόλου της μειονότητας. Οι Πομάκοι εθνοτικά δεν είναι Τούρκοι. Θεωρούνται γηγενές φύλο της Θράκης και, εκτός της Ελλάδας, σήμερα υπάρχουν και στη Βουλγαρία. Ωστόσο, μέσα από την προπαγάνδα, την τουρκική παιδεία και τη συνάφεια με τον τουρκόφωνο πληθυσμό, με τα χρόνια σημαντική μερίδα τους έχει εκτουρκιστεί.
Αθίγγανοι - Ρομά: Η μικρότερη ομάδα της μειονότητας. Συνήθως έχουν τουρκικά ονόματα και η γλώσσα που μιλούν είναι εμπλουτισμένη με στοιχεία από την τουρκική.
Η ελληνική στάση
Προβληματική είναι η επιλογή του ελληνικού κράτους να επιτρέπει τον συνολικό εκτουρκισμό της μειονότητας. Επί παραδείγματι η πολιτική επιλογή του εκτουρκισμού των Πομάκων κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, ώστε να αποξενωθούν από τη Βουλγαρία και άρα και την κομμουνιστική προπαγάνδα, όπως αποδείχθηκε, ήταν λάθος. Η Ελλάδα θα μπορούσε να επιτρέψει την ποικιλομορφία εντός της μειονότητας και έτσι σήμερα η Τουρκία δεν θα είχε τα ίδια ερείσματα.
Από τις πιο σωστές πολιτικές της ελληνικής κυβέρνησης έναντι της μειονότητας ήταν τα μέτρα «ισονομίας και ισοπολιτείας» του 1990, τα οποία κατάργησαν αρκετές διοικητικές αυθαιρεσίες εις βάρος της μειονότητας. Επίσης η απόφαση του 1995, που επέτρεψε στα παιδιά της μειονότητας να εισέρχονται σε ελληνικά πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις, συγκράτησε σε μεγάλο βαθμό τη «διαρροή» ατόμων που υπήρχε προς την Τουρκία.
Πλήρης εκτουρκισμός;
Η Τουρκία αυτομάτως αναβάθμισε τον ρόλο της στην περιοχή το 1950, όταν μετέτρεψε το προξενείο της σε Γενικό Προξενείο. Τότε αυτοεχρίσθη... τοποτηρητής των μουσουλμάνων της περιοχής. Πρωταρχικός στόχος της ήταν – και είναι – ο πλήρης εκτουρκισμός της μειονότητας, ενώ πάντα διατηρεί τον «σκιώδη» έλεγχο των υποψηφίων της περιοχής για τη Βουλή.
Να σημειωθεί πως οι μουσουλμάνοι της Θράκης δεν ήταν πάντα πολύ κοντά στις τουρκικές κυβερνήσεις. Συνήθως η Τουρκία ασκούσε πολιτική μέσω των «Γκρίζων Λύκων», ωστόσο το σκηνικό άλλαξε με την εκλογή Ερντογάν. Παραδοσιακά οι μειονοτικοί είναι άμεσα συνδεδεμένοι με τη θρησκευτική τους ταυτότητα και άρα αντιμετώπιζαν με καχυποψία το καθεστώς πριν από τον Ερντογάν. Όπως πολύ εύστοχα σημειώνει ο καθηγητής Άγγελος Συρίγος, «με τον Ερντογάν ο μέσος μουσουλμάνος της Θράκης αισθάνεται ψυχολογικά κοντά».
Να αναφερθεί μόνο πως ο Τούρκος υπουργός Μεχμέτ Μουεζίνογλου είναι γεννημένος στα Αρριανά Ροδόπης, ώστε να φανεί η σημασία που αποδίδει η μειονότητα στον Ερντογάν και το αντίστροφο. Ενδιαφέρον έχει ακόμη να δούμε και τα ποσοστά που συγκέντρωσε ο Ερντογάν στις επαναληπτικές εκλογές του Νοεμβρίου 2015 στην Κομοτηνή. Ο Ερντογάν ήρθε πρώτος σε ψήφους με ποσοστό 39,68%.
Από την περιοχή δεν λείπει η τουρκική οικονομική παρουσία. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της τράπεζας Ziraat στην Ξάνθη, ενώ συχνές είναι οι επισκέψεις τουρκικών οικονομικών φορέων στις μειονοτικές περιοχές. Κάπου εδώ πρέπει να σημειωθεί πως στις αρχές της ελληνικής οικονομικής κρίσης, το 2011, οι τουρκικές τράπεζες της περιοχής καλούσαν τόσο τους μουσουλμάνους όσο τους χριστιανούς να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους σε εκείνες για «μεγαλύτερη ασφάλεια».
Σίγουρα τα μέλη της μειονότητας έχουν δικαίωμα να προσδιορίζουν την ταυτότητά τους. Ωστόσο, δημιουργούνται ζητήματα γύρω από τη στάση της Ελλάδας και την τουρκική πολιτική επί του θέματος.
Πρώτο ζήτημα είναι πως η Ελλάδα δεν «αναγνωρίζει» τους άλλους δύο πληθυσμούς της μειονότητας, με αποτέλεσμα να τους έχει εκτουρκίσει. Δεύτερο ζήτημα είναι πως η Τουρκία προσπαθεί αργά και σταθερά να μετονομαστεί η «μουσουλμανική μειονότητα» συλλήβδην σε «τουρκική».
Στόχος της ελληνικής πολιτείας θα έπρεπε να είναι η ενσωμάτωση της μουσουλμανικής μειονότητας μέσα στην κοινωνία και η εξαφάνιση των φαινομένων απομονωτισμού. Και η ενσωμάτωση αυτή πρέπει να γίνει μέσα από μια πολιτική η οποία δεν αφήνει πεδίο δράσης στο Τουρκικό Προξενείο. Δυστυχώς για εμάς, δεν είμαστε Γερμανία ή Ολλανδία. Γεωγραφικά είμαστε ακριβώς δίπλα στην Τουρκία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εσωτερική και εξωτερική πολιτική των δύο χωρών.
taxalia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου