Όταν ο Ουκρανός στρατηγός είχε για δεξί του χέρι τον αρχηγό της νεοναζιστικής ομάδας «Δεξιός Τομέας»
Έχοντας αναλάβει μόλις πρόσφατα τον νέο ρόλο του ως επικεφαλής της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης», ο Ρώσος στρατηγός Αλεξάντερ Ντβόρνικοφ καλείται από το Κρεμλίνο να φέρει τη νίκη στον πόλεμο που πλέον κλείνει δύο μήνες.
Σχεδόν εννιά μήνες νωρίτερα ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι είχε διορίσει τον στρατηγό Βαλέρι Ζάλουζνι αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας, με αποστολή να κρατήσει την άμυνα απέναντι σε έναν σαφώς πιο ισχυρό εχθρό.
Τώρα, οι δύο ανώτατοι στρατιωτικοί διοικητές των εμπόλεμων ρωσικών και των ουκρανικών δυνάμεων βρίσκονται αντιμέτωποι στο Ντονμπάς, στα ανατολικά της Ουκρανίας, στη δεύτερη και πιο κρίσιμη φάση μιας ένοπλης σύγκρουσης που εξελίσσεται ως η πιο ολέθρια στην Ευρώπη από την εποχή του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.
Generali a confronto: Zaluzhny vs Dvornikov
di Giuseppe Esposito
Le forze sul campo di battaglia vengono affidate alla direzione di
comandanti che in base alle situazioni adattano i dispositivi per il
raggiungimento degli obiettivi prefissati, trasformando la strategia in
tattica.
In Ucraina su questo piano si confrontano e scontrano i due
generali responsabili delle operazioni, l’ucraino Valerii Zaluzhny e il
russo Alexander Dvornikov (foto da fb). Utilizzando fonti ufficiali, che
sono sempre povere di informazioni, e fonti aperte, si è cercato di
farne un breve profilo.
Zaluzhny
Nato 49 anni fa a Novohrad-Volynskyi,
città dell’oblast di Zytomyr, dal 27 luglio 2021 è comandante in capo
delle Forze Armate ucraine. Si è arruolato quando l’Ucraina non era più
parte dell’URSS ormai disciolto.
Nel 1997 si diploma con lode all’
“Accademia Militare di Odessa”, nel 2007 si laurea, con medaglia d’oro,
presso l’“Accademia Nazionale di Difesa dell’Ucraina” e nel 2014
frequenta l’“Università della Difesa Nazionale Ivan Cherniakhovskyi”
classificandosi primo.
Percorre la carriera prestando servizio nelle
unità dell’esercito ucraino, dove affina le sue capacità di comando
guidando unità di livello plotone, compagnia, battaglione e reggimento
per poi passare ad unità complesse. Ad incarichi operativi e di
formazione, alterna periodi di impiego come ufficiale di staff presso
alti comandi.
La sua formazione militare si discosta dai canoni
classici di preparazione ispirati alla dottrina Sovietica e del Patto di
Varsavia con cui sono stati istruiti schiere di ufficiali e
sottufficiali ucraini prima di lui.
Zaluzhny ha già combattuto contro
i russi durante la guerra del Donbass e da quel periodo, non positivo
per l’esercito ucraino, ha tratto insegnamenti che si stanno mostrando
utili in questa guerra. Ha partecipato inoltre ad attività addestrative
con le forze armate USA ed Inglesi da cui ha appreso l’impiego di nuovi
sistemi d’arma e tecniche di comando e controllo. Tra le innovazioni che
ha apportato nelle forze armate ucraine c’è quella di avere introdotto
la responsabilità decisionale ai livelli più bassi della catena di
comando, discostandosi ulteriormente dalla concezione dottrinale dell’ex
Unione Sovietica dove le decisioni, anche semplici, sono rimandate ad
uno o due livelli superiori e oltre.
Forte è stato il suo impegno,
prima dello scoppio della guerra, nella modernizzazione delle forze
armate per avvicinarle e renderle capaci di operare con le forze della
Nato. È soprannominato “Iron Man”, non ama mettersi in mostra ed ha
finora evitato le luci della ribalta.
Dvornikov
Classe 1961 è nato a Ussurijsk, città
dell’Estremo Oriente (Siberia). È entrato nell’allora esercito sovietico
frequentando la scuola militare “Ussurijsk Suvorov”, dove si diploma
nel 1978. Completa il ciclo di studi frequentando prima il “Moscow High
Command Training School” uscendone nel 1982 e, successivamente, dopo
aver prestato servizio nel distretto militare dell’Estremo Oriente, si
laurea all’ “Accademia Militare di Frunze” nel 1991. Ultimo tassello
nella formazione è la frequenza dell’“Accademia Militare di Stato
Maggiore” nel 2005. Una sua insegnante dell’accademia ha detto di lui
che studiava e si impegnava il triplo degli altri ed aiutava sempre i
compagni.
La carriera militare di Dvornikov è una continua ed
ininterrotta ascesa dalla base fino a giungere ai vertici della difesa.
Da prassi inizia l’impiego in unità operative semplici per passare a
quelle più complesse, dove ricopre tutti gli incarichi di comando
previsti nel grado. Ai periodi di comando alterna attività di staff
(stato maggiore) nelle GU-Grandi Unità operative e negli Alti Comandi
Centrali.
Viene soprannominato “macellaio” sin dai tempi della
seconda guerra cecena, nel 2015 assume il comando delle forze armate
russe in Siria e l’appellativo viene confermato come “macellaio della
Siria” per la sua spregiudicatezza nella conduzione delle operazioni e
per il trattamento nei confronti dei civili. Sette settimane dopo
l’invasione russa dell’Ucraina viene nominato da Putin come Comandante
unico dell’“Operazione Militare Speciale”. La sua nomina è stata letta
da più parti come l’intenzione del presidente russo di continuare questo
conflitto adottando pratiche e tecniche di combattimento diverse da
quelle utilizzate finora e per mettere le forze impegnate sotto un unico
comando. A Dvornikov, che è espressione della “dottrina sovietica”
spinta all’estremo, vengono comunque attribuite capacità di comando,
controllo e coordinamento elevate con forte e spinto senso “combat”. Con
lui per i russi la guerra in Ucraina entra in una nuova dimensione.
I due generali si confronteranno sul terreno, mettendo in atto
visioni diverse di tattica, di combattimento, di impiego delle risorse
umane, di comando e controllo. I due saranno guidati da dottrine,
esperienze fatte e convinzioni personali differenti: spregiudicatezza,
forza bruta, conservazione e accentramento, contro scrupolosità,
ragionevolezza, innovazione e decentramento.
Ognuno dei due ha
proprie peculiarità che sarebbe bello non doverle vedere in campo ma
questo allo stato attuale sarà poco probabile.
Οι δύο στρατηγοί ανήκουν σε διαφορετικές γενιές και κόσμους.
Ο Ντβόρνικοφ, 61 ετών, είναι γέννημα-θρέμμα της ΕΣΣΔ.
Ο 49χρονος Ζάλουζνι γεννήθηκε μεν επί Σοβιετικής Ένωσης, όμως ενηλικιώθηκε και ανδρώθηκε στην ανεξάρτητη Ουκρανία.
Η σταδιοδρομία τους στο στράτευμα πλέον τους καθορίζει.
Απόφοιτος της σοβιετικής Στρατιωτικής Σχολής Φρούνζε, πλην όμως όχι προσκολλημένος στη σοβιετική στρατιωτική θεωρία, ο Ρώσος στρατηγός έχει πια ως… σήμα κατατεθέν την τακτική του ανηλεούς «σφυροκοπήματος» με αεροπορικούς βομβαρδισμούς και βολές πυροβολικού, που μοιραία έχουν ως αποτέλεσμα μαζικές καταστροφές και βαρύτατες απώλειες αμάχων.
Το διαπίστωσε ιδίοις όμμασι όταν υπηρέτησε στην εκστρατεία «καμένης γης» στον Δεύτερο Πόλεμο της Τσετσενίας (1999-2009). Και το εφήρμοσε στο έπακρο στη Συρία κατά των ισλαμιστών που λάμβαναν υποστήριξη από πλήθος ξένων χωρών και κέντρων που ήθελανα αλλαγή του Άσαντ, όταν το 2015 ανέλαβε διοικητής των εκεί ρωσικών δυνάμεων.
Στη Δύση του έδωσαν το προσωνύμιο «Ο χασάπης της Συρίας» γιατί πήρε ξανά το Χαλέπι από τα χέρια του ISIS!Στη χώρα του, τιμήθηκε από τον πρόεδρο Πούτιν για τις υπηρεσίες του με το μετάλλιο του «Ήρωα της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Αναλαμβάνοντας τώρα τα «ηνία» της στρατιωτικής επιχείρησης στο Ντονμπάς, ο Ντβόρνικοφ βρίσκεται -ως Διοικητής της Νότιας Στρατιωτικής Περιφέρειας της Ρωσίας- σε πιο γνώριμα για τον ίδιο εδάφη.
Ο διορισμός του αποσκοπεί στον καλύτερο συντονισμό των ρωσικών δυνάμεων, μετά την ανασύνταξή τους στα ανατολικά ουκρανικά εδάφη και την έναρξη της επόμενης φάσης του πολέμου.
Θεωρείται από τους πλέον έμπειρους αξιωματικούς της Ρωσίας και εξαιρετικά αποτελεσματικός στη διοίκηση μάχης σε αστικό περιβάλλον.
Προς το παρόν, δίνει έμφαση στην ευρεία χρήση του πυροβολικού και πρωτίστως της αεροπορικής ισχύος.
Στόχος του στην παρούσα φάση είναι να αποδυναμώσει και να παγιδεύσει στα ανατολικά τις εκεί ουκρανικές δυνάμεις, καθιστώντας τες εύκολο στόχο.
Αναλυτές και αξιωματούχοι στο Κίεβο προβλέπουν ότι η επόμενη κίνηση θα περιλαμβάνει ευρείας κλίμακας χερσαία επίθεση για την «εκκαθάριση» του Ντονμπάς και την παγίωση της γεωγραφικής σύνδεσης της περιοχής με την προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας, ενόσω εντείονται οι ρωσικοί βομβαρδισμοί και στον στρατηγικής σημασίας ουκρανικό νότο.
Ο Βαλέρι Ζάλουζνι από την άλλη ενσαρκώνει τη νέα γενιά του στρατού της Ουκρανίας και μια διαφορετική τακτική πολέμου, στην οποία εκπαιδεύτηκε τα τελευταία χρόνια από το ΝΑΤΟ και συνεχίστηκε με τον εξοπλισμό των ουκρανικών δυνάμεων από τη Δύση με φορητά πυραυλικά συστήματα -όπως τους αντιαρματικούς Javelin και τους αντιαεροπορικούς Stinger- και οπλισμένα drones.
«Θέλουμε να ξεφύγουμε από τους χάρτες και τα σχέδια μάχης -ας πούμε- του 1943», είχε πει ο Ζάλουζνι σε συνέντευξή του στην ουκρανική στρατιωτική έκδοση Army Inform πριν από δύο χρόνια. «Μπορώ να χρησιμοποιήσω διαφορετικές μεθόδους», ανέφερε από τότε, «για να πετύχω έναν στόχο».
Όπως πολλοί άλλοι Ουκρανοί στρατιωτικοί, έτσι και αυτός ετοιμαζόταν για τον πόλεμο με τους Ρώσους από το 2014, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας.
Εκείνη τη περίοδο, ο ίδιος πολεμούσε τους ρωσόφωνους αυτονομιστές στα μέτωπα του Ντονμπάς.
Έκτοτε, συμμετείχε συχνά σε κοινά ναυτικά, χερσαία και αεροπορικά γυνμάσια του ΝΑΤΟ.
Ανέλαβε Ανώτατος Διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων με απόφαση του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι μόλις τον περασμένο Ιούλιο.
Από τις πρώτες αποφάσεις του, με το που ανέλαβε πέρυσι τα νέα του καθήκοντα, ήταν να επιτρέψει στους Ουκρανούς στρατιώτες να ανοίγουν πυρ κατά βούληση ως αντίποινα στα μέτωπα του Ντονμπάς με τους ρωσόφωνους αυτονομιστές.
Τον περασμένο Νοέμβριο εν τω μεταξύ διόρισε σύμβουλό του τον διαβόητο Ντμίτρο Γιάρος, πρώην αρχηγό του νεοναζιστικού «Δεξιού Τομέα».
Σχεδόν ένα μήνα μετά ωστόσο ο Γιάρος παύθηκε των καθηκόντων του. Όπως ανέφερε τότε η ουκρανική εφημερίδα Ukrayinska Pravda, το Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων αρνήθηκε να αποκαλύψει το παραμικρό για τη συνεργασία, επικαλούμενο τον απόρρητο χαρακτήρα των πληροφοριών.
Μέχρι πρότινος αντιστράτηγος, ο Ζάλουζνι προήχθη από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο βαθμό του στρατηγού μόλις στις αρχές Μαρτίου, εν μέσω της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία.
Τελώντας υπό το γενικό πρόσταγμά του, Ουκρανοί στρατιώτες και εθελοντές επίσης καταγγέλθηκαν για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της εν ψυχρώ εκτέλεσης Ρώσων αιχμαλώτων πολέμου, κατά παράβαση των Συμβάσεων της Γενεύης.
Σήμερα, ο Βαλέρι Ζάλουζνι έχει το προσωνύμιο «Σιδηρούς στρατηγός» ή ο «άφθαρτος», όπως τον αποκαλούν πια στην πατρίδα του, όπου θεωρείται ήρωας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου