Οι συγκρούσεις στη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή έχουν προκαλέσει ένα μαζικό προσφυγικό κύμα τα τελευταία δύο χρόνια. Τα Σκοπια αποτελουν μία από τις χώρες διέλευσης για εκατομμύρια ανθρώπους που προσπαθούν να φτάσουν στην κεντρική και δυτική Ευρώπη.
Εντούτοις, οι πρακτικές της Σκοπιανής ηγεσίας έχουν δημιουργήσει πολλές δυσκολίες για τους πρόσφυγες που επιχειρούν να περάσουν από τη χώρα. Η επιλεκτική αποδοχή προσφύγων βάση της καταγωγής τους, η αστυνομική βία κατά των παράνομων μεταναστών και οι παράτυπες κρατήσεις των νόμιμα διερχόμενων είναι μερικά από τα εμπόδια που καλούνται να ξεπεράσουν όσοι προσπαθούν να εισέλθουν στα Σκοπια.
Ένα από τα βασικά προβλήματα για τους πρόσφυγες στη χώρα είναι τα κλειστά σύνορα. Αρχικά, τον Νοέμβριο του 2015, η κυβέρνηση των Σκοπίων αποφάσισε πως μόνο οι πληθυσμοί προερχόμενοι από το Αφγανιστάν, το Ιράκ και τη Συρία μπορούν να καταγραφούν ως πρόσφυγες . Εξαιτίας αυτού, χιλιάδες άνθρωποι με καταγωγή από το Ιράν, το Μαρόκο και άλλες χώρες αδυνατούν να εισέλθουν νόμιμα στα Σκοπια. Πέραν τούτου, από τον Ιανουάριο του 2016 οι Σκοπιανές αρχές επέτρεπαν την είσοδο μόνο σε όσους πρόσφυγες δηλώσουν πως τελικός προορισμός τους είναι η Αυστρία ή η Γερμανία .
Τον Φεβρουάριο του 2016, η Ελληνική αστυνομία κατήγγειλε πως Αφγανοί πρόσφυγες δεν γίνονται δεκτοί από τα Σκόπια . Τα στοιχεία κατέδειξαν πως ο αριθμός των Αφγανών προσφύγων που κατάφεραν να έχουν πρόσβαση μειώθηκε δραματικά. Ταυτόχρονα, οι συνοριοφύλακες των Σκοπιων αποφάσισαν να μην αποδέχονται τα έγγραφα ταυτοποίησης των προσφύγων που εκδόθηκαν στην Ελλάδα, θέτοντας ως αναγκαία προϋπόθεση την κατοχή Ιρακινών ή Συριακών διαβατηρίων .
Ως συνέπεια αυτών των πολιτικών, χιλιάδες πρόσφυγες παραμένουν αποκλεισμένοι στην Ελλάδα, αδυνατώντας να συνεχίσουν την πορεία τους προς εύρεση ασύλου στην κεντρική Ευρώπη. Ακόμη και άνθρωποι των οποίων η ζωή βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο αν επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους, δεν φτάνουν στον προορισμό τους εξαιτίας γραφειοκρατικών εμποδίων ή διακρίσεων . Επιπροσθέτως, πολλοί πρόσφυγες αποφασίζουν να εισέλθουν παράνομα στα Σκοπια, καταλήγοντας να συλληφθούν από την αστυνομία ή τον στρατό . Σε άλλες περιπτώσεις αναγκάζονται να καταφύγουν σε κυκλώματα παράνομης διακίνησης μεταναστών, πέφτοντας θύματα εκμετάλλευσης αφού έχουν πληρώσει σημαντικά ποσά στους λαθρεμπόρους .
Για όσους πρόσφυγες κατάφεραν να εισέλθουν παράνομα στα Σκόπια και συνελήφθησαν, οι επιπτώσεις ήταν τραγικές. Πολλοί από τους μετανάστες που επεστράφησαν στην Ελλάδα από τα Σκοπια κατήγγειλαν βίαιες επιθέσεις και κλοπές από τις Σκοπιανές αρχές .
Σύμφωνα με μαρτυρίες από επίσημη έκθεση του Human Rights Watch δεκάδες πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων και παιδιά, δήλωσαν πως υπέστησαν βίαιους ξυλοδαρμούς από Σκοπιανούς αστυνομικούς. Οι συλληφθέντες έπεσαν θύματα εξευτελισμού κατά την κράτησή τους, ενώ οι αρχές χρησιμοποίησαν κλομπ και τους χτύπησαν ακόμη και στο κεφάλι . Άλλοι πρόσφυγες ανέφεραν πως αφού συνελήφθησαν από τον στρατό τωνΣκοπιων και ξυλοκοπήθηκαν άγρια, έπεσαν θύματα κλοπής .
Οι καταγγελίες αυτές δεν είναι αβάσιμες, καθώς πολλοί εθελοντές τόσο στα Σκοπια, όσο και στην Ελλάδα έχουν συναντήσει μετανάστες στην περιοχή με εμφανή σημάδια ξυλοδαρμού . Η δραματική κλιμάκωση ήρθε τον Αύγουστο του 2015, όταν η κυβέρνηση των Σκοπίων κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης . Όπως έγινε γνωστό από ανθρωπιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στα σύνορα, αλλά και τη δημοσιογραφική κάλυψη, οι Σκοπιανοί αστυνομικοί χρησιμοποίησαν δακρυγόνα, πλαστικές σφαίρες και χειροβομβίδες εναντίον των προσφύγων που επιχειρούσαν να περάσουν στη χώρα .
Αντίστοιχα με τους παράνομα εισελθόντες, η κατάσταση για όσους πρόσφυγες μπήκαν νόμιμα στα Σκοπια δεν είναι ιδανική. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στο φως από την έρευνα του Human Rights Watch, οι αιτούντες άσυλο κρατούνταν στο Κέντρο Υποδοχής Αλλοδαπών στην πρωτεύουσα Σκόπια . Το κέντρο, επίσης γνωστό και ως Gazi Baba λόγω της τοποθεσίας του, είχε τη φήμη κολαστηρίου. Με την αιτιολογία της εξακρίβωσης στοιχείων από πλευράς των Σκοπιανών αρχών, οι πρόσφυγες που διέμεναν στο κέντρο αδυνατούσαν να φύγουν από το Gazi Baba . Όπως κατήγγειλαν πολλοί από τους κρατούμενους, οι φύλακες του κέντρου τους κακοποιούσαν συχνά, τόσο σωματικά, όσο και λεκτικά .
Οι γυναίκες κρατούμενες, μεταξύ των οποίων και ορισμένες εγκυμονούσες, έπεφταν θύματα διακρίσεων . Την ίδια στιγμή, η πρόσβαση σε νερό και φαγητό ήταν περιορισμένη για όσους έμεναν στο κέντρο . Εκτός αυτού, ο συνωστισμός των προσφύγων και οι ελλιπείς κανόνες υγιεινής δυσχέραναν περαιτέρω τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης . Το Gazi Baba έκλεισε τον Ιούλιο του 2015 , με την πιθανότητα διαμόρφωσης νέων κέντρων κράτησης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική ηγεσία των Σκοπιων αρνείται κατηγορηματικά οποιαδήποτε συστημική διάκριση εναντίον των μεταναστών και προσφύγων. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στον αποκλεισμό μεταναστών λόγω της καταγωγής τους στα σύνορα, οι Σκοπιανές αρχές δήλωσαν πως πρόκειται για συνέπεια της απόφασης της Κροατίας, της Σερβίας και της Σλοβενίας να κλείσουν τα δικά τους σύνορα για τους αντίστοιχους πληθυσμούς . Για τα περιστατικά αστυνομικής ή στρατιωτικής βίας εναντίον των παράνομα εισελθόντων, δεν πραγματοποιήθηκε καμία επίσημη έρευνα, ούτε αποπέμφθηκε κανείς από τους φύλακες των συνοριακών περιοχών . Τέλος, στην υπόθεση του κολαστηρίου στο Gazi Baba, οι αρχές ξεκίνησαν πειθαρχικές ενέργειες κατά πέντε φυλάκων . Σε γενικές γραμμές, το Υπουργείο Εσωτερικών των Σκοπίων εξήγησε πως ο αυστηρός έλεγχος των προσφύγων είναι απαραίτητος για την ασφαλή μετακίνησή τους, αλλά και τη διαφύλαξη των μεθοριακών περιοχών .
Οι πρακτικές των Σκοπιανών αρχών στο προσφυγικό ζήτημα έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έχει επανειλημμένα καλέσει την κυβέρνηση των Σκοπιων και των γειτονικών Βαλκανικών χωρών να επιδείξουν αλληλεγγύη . Ειδικότερα στο θέμα του ελέγχου και της κράτησης των προσφύγων, οι παρατηρητές του ΟΗΕ έχουν δηλώσει τις επιφυλάξεις τους. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία, η ταυτοποίηση των μεταναστευτικών ροών είναι απαραίτητη για την ασφαλή μετακίνηση των προσφύγων και την ειρηνική συνύπαρξή τους με τους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς.
Αυτή η ανάγκη, ωστόσο, δεν δύναται να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για τις συστηματικές διακρίσεις εναντίον συγκεκριμένων ομάδων αιτούντων άσυλο, ή την παράτυπη διαχείρισή τους από πλευράς των κρατών υποδοχής . Παράλληλα, όπως τονίζουν οι οργανώσεις υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,τα Σκοπια έχει τη νομική υποχρέωση υπό το διεθνές καθεστώς να προστατεύει τους πρόσφυγες και να διασφαλίζει την ορθή διαχείριση όσων εισέρχονται παράνομα εντός των συνόρων της .
Συνοψίζοντας, τους τελευταίους μήνες η πρόσβαση των προσφύγων και μεταναστών στα Σκοπια έχει γίνει εξαιρετικά δύσκολη. Η πολιτική ηγεσία της χώρας έχει την ηθική, αλλά και νομική υποχρέωση, να διασφαλίζει πως οι πρόσφυγες έχουν ασφαλή διέλευση εντός του εδάφους της. Τα αιτήματα για άσυλο οφείλουν να εξετάζονται με βάση τις συνθήκες κάθε πρόσφυγα και όχι την καταγωγή του. Παράλληλα, οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν οικονομική και τεχνική βοήθεια στα Σκόπια με σκοπό τη βελτίωση της διαχείρισης των προσφυγικών ροών.Τα Σκοπια παραμένουν υποψήφιο μέλος της Ένωσης, και χρειάζεται να συμμορφωθεί με τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς για τους πρόσφυγες. Η πολυπλοκότητα του προσφυγικού προβλήματος απαιτεί συνεργασία των λαών της Ευρωπαϊκής ηπείρου, με προτεραιότητα τον ανθρωπισμό.
Πηγη:Onalert
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου